امور گمرکی
در ماده 2 قانون امور گمرکی آمده است: گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمانی دولتی، تابع وزارت امور اقتصادی و دارایی کشور است که بهعنوان مرزبان اقتصادی کشور، نقش محوری و هماهنگ کننده را در مبادی ورودی و خروجی کشور دارد و مسئول اعمال حاکمیت دولت در اجرای قانون امور گمرکی و سایر قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات و عبور(ترانزیت) کالا و وصول حقوق ورودی و عوارض گمرکی و مالیاتهای مربوطه و الزامات فنی و تسهیل تجارت است.
ترخیص
ترخیص کالا به علت تخصصی بودن و پیچیدگی قوانین و تغییرات مستمر نیازمند دانش کافی است. برای این منظور بسیاری از بازرگانان از کمک ترخیص کاران برای این امر استفاده می نمایند. علاوه بر دانش برخی از نکات و ریزه کاری ها وجود دارد که بهتر است شما در خصوص آنها تجربه داشته باشید. برای این منظور شرکت یکتا تجارت دایا بر این باور است که با داشتن کادری مجرب در زمینه ترخیص، آماده خدمت رسانی به شما میباشد.
گواهی ترخیص کالا از گمرک گواهی ای است که تأیید می کند که یک نهاد، کلیه بدهیهای مالیاتی خود را در زمان خروج محموله و یا انتقال به مالک جدید، پرداخت کرده است.
مسیرهای ورودی
طبق قوانین گمرک و طی بررسیهای کارشناسان گمرک، تعیین میگردد بر مبنای مدیریت ریسک، کالا با توجه به شرایط و ضوابط، در کدام یک از سه مسیر سبز، زرد و قرمز قرار میگیرد.
درواقع هدف از انتخاب مسیرهای گمرکی، اعتماد به خدمات گیرنده و اعمال کنترلهای گمرکی برای اظهارنامه کالاهایی است که باید حتماً کنترل شوند و از این طریق دیگر اظهارنامهها در حداقل زمان و بازرسی به گیرنده تحویل داده شود.
مراحل صادرات
براي شروع صادرات به صورت حرفهای، در گام نخست، باید دانش خود را به کمک کتابها مقالات و سایتهای علمی معتبر در این زمینه ارتقا بخشید.
انجام مراحل صادرات در بازارهاي خارجی مانند واردات از حساسیت هاي خاصی برخوردار است، که نادیده انگاشتن آنها، منجر به انهدام سرمایههای انسانی و مالی میگردد. صادرات نیز مانند هر کسب و کار دیگر در زمینه تجارت، نیازمند آیندهنگري، برنامهریزي به کمک روش هاي علمی و جلب اعتماد خریداران خارجی است.
تعریف گمرک
تحویل گرفتن کالاهای وارداتی، صادراتی و مسافری از طریق زمینی، دریایی و هوایی، نگهداری و حفاظت آنها در انبارها و اماکن گمرکی و نظارت بر تحویل و تحول کالاهای مزبور تا انجام تشریفات قانونی و ترخیص آن توسط صاحب کالا، یا نماینده قانونی وی و همچنین نظارت بر سلامت کالاهای ورودی و خروجی از طریق اعمال مقررات قرنطینه، بهداشت و استاندارد و نیز ممانعت از ورود کالاهای ممنوعه شرعی و قانونی و کالاهایی که در تعارض با فرهنگ و شئون ملی است، از جمله اموری است که مسئولیت انجام آن بر عهده گمرک است.با توجه به مفاد قانون امور گمرک ، صرف نظراز وظایف حاکمیت ، دو وظیفه اصل گمرک ایران شامل «انجام تشریفات قانون ترخیص کالا و تحویل آن به صاحب کالا» و «تشخیص و وصول حقوق ورودی و سایر وجوه قابل وصول قانون» است.
با توجه به مبانی قانون و سایر متون تخصصی ، از گمرک ما توان باه عنوان سازمان متولی نظارت بر واردات، صادرات و عبور کالا و همچنین وصول کننده درآمدهای دولت یاد کرد. گمرک براساس اسناد و مدارک که صاحبان کالاها یا نمایندگان آنها و سایر سازمانهای مرتبط ارائه میکنند. در مورد انطباق خصوصیات و ویژگیهای کالاها با اطلاعات مندرج در اسناد و مدارک مذکور، صحت سنجی و پس از وصول درآمدهای قانون مربوط، اجازه ترخیص کالا را از اماکن گمرک صادر میکند.
گمرک جمهوری اسلای ایران بهعنوان یکی از سازمانهای تأثیرگذار بایستی آمادگی ساماندهی و پاسخگویی به حجم بالای تجارت خارجی ایران با دنیا را داشته باشد. از آنجا که در ردهبندی فضای کسبوکار، یکی از شاخصهای بسیار مهم و اساسی که مورد ارزیابی قرار میگیرد تجارت برونمرزی است، نقش، اهمیت و مأموریت گمرک در تسهیل تجارت و افزایش تراز تجاری را بیش از پیش نمایان میکند. همچنین برای حرکت در راستای تجارت آزاد و افزایش سهم در تجارت بینالمللی، الزمیست گمرکات نیز متحول گردند و فعالیت آنها با یکدیگر سازگار و در نهایت تسریع گردند.
مسائل و مشکلات عمده رویه های گمرکی
بهطور کلی، مسائل و مشکلات عمده رویههای گمرکی در رابطه با واردات و ترخیص کالا عبارتند از:
- نیاز بیش از حد به مستندسازی،
- اتوماسیون اندک و استفاده کم از فناوری اطالعات،
- فقدان شفافیت در قوانین،
- رویههای ناقص و ناکافی بهویژه در کنترل مبتنی بر بازرسی و عدم کارآیی تکنیکهای ارزیابی ریسک،
- عدم توجه کافی به امر نوسازی و عدم همکاری کافی بین دیگر ادارات دولتی مرتبط که در نتیجه هرگونه تلاش در جهت رویارویی اثربخش با روند تجاری در حال رشد را غیر ممکن میسازد،
- تقریباً تمام کالاها در طول فرآیند ترخیص، بهطور فیزیکی تست و بازرسی میشود و هر سند و مدرک چندین بار کنترل و بازرسی میشود که این خود موجب اتلاف وقت میگردد،
- علیرغم کامپیوتری کردن برخی امور گمرکی، در بسیاری مواقع در رابطه با کارهای تکراری و ساده تماسهای فیزیکی و حضوری صورت میگیرد.
سایر مسائل و مشکلات گمرکی در فرآیند واردات و صادرات عبارتند از:
دخالت سازمانها و نهادهای مختلف در امر ترخیص کالا. تعدد سازمانهای تصمیمگیرنده در امر صادرات و واردات و عدم هماهنگی بین سازمانهای مرتبط، پیچیدگی، زیاد بودن و تناقضات قوانین و مقررات و بخشنامههای صادره از سوی دستگاهها و وزارتخانهها، تعاریف مختلف سازمانهای متعدد تصمیمگیرنده در امر قوانین صادرات و واردات.
عملکرد گمرک
عملکرد، نتیجه فعالیت است و عبارت است از؛ مجموع رفتارهایی در ارتباط با شغل، که افراد از خود نشان میدهند، بنابراین اندازهگیری عملکرد از جمله بهترین راههای بهدست آوردن اطلاعات برای تصمیمگیری در سازمانها است. سازمانها نیازمند طراحی و اتخاذ استراتژیهایی هستند که بتوانند عملکردشان را بهبود بخشند؛ زیرا در چنین محیط رقابتی، سازمانهایی قادر به بقا هستند که خود را با شرایط متغیر پویای رقابتی همگام نمایند . امروزه رویکرد سازمانها بهویژه سازمانهای خدماتی، مشتری محور شده است و مدیران گمرک نیز باید همسو با این تغییرات، نگرش خود را به ارباب رجوع تغییر داده و با رویکرد شرکای استرتژیک سازمان به آنها بنگرند زیرا تنها با ارائه منابع از سوی این افراد است که سازمان میتواند خدمات خود را در شرایط مطلوبی عرضه کند . یکی از بزرگترین موانع اداری در برابر تجارت شامل، مقررات و رویههای دست و پاگیر گمرکی است که نتوانسته با گسترش و افزایش پیچیدگی تجارت همگام باشد ، چراکه زمان در مبادلات تجاری بین الملل از اهمیت زیادی برخوردار است . بنابراین بهوجود آوردن شرایطی که بتواند تسهیل و تسریع در امر مبادلات تجاری را فراهم سازد و تشریفات جابهجایی کالا؛ اعم از واردات، صادرات و ترانزیت را بیش از پیش سادهتر، دقیقتر و کنترلشدهتر نماید و با ضابطهمندی بیشتری پیش ببرد، در اولویت گمرکهای جهان و اندیشمندان اقتصاد و تجارت بینالملل قرار دارد. عدم استقرار فرآیندها و روشهای مناسب از جمله عوامل عدم کارآیی و نارضایتی خدمتگیرندگان از دستگاههای دولتی میباشد.