در تازه‌ترین رتبه‌بندی جهانی “شاخص گذرنامه” در سال ۲۰۲۱، پاسپورت (گذرنامه) ژاپن قدرتمند‌ترین و پاسپورت افغانستان ضعیف‌ترین سند مسافرتی شناخته شده است.

در شاخص گذرنامه نهاد “هنلی”، گذرنامه ژاپن معتبرترین در جهان است و دارندگان این گذرنامه با کمترین محدودیت و نیاز به اخذ روادید قادر به سفر بیشترین کشورهای جهان هستند.

گذرنامه ایران در این رتبه‌بندی جهانی یکی از ده گذرنامه ضعیف در جایگاه ۱۰۱-ام در میان ۱۱۰ پاسپورت قرار گرفته است که اجازه سفر بدون ویزا به ۴۱ کشور را دارد.

شهروندان ژاپن، سنگاپور، کره جنوبی و آلمان با سفر به حدود ۱۹۰ کشور و منطقه بدون ویزا قدرتمندترین پاسپورتها‌ را در اختیار دارند.

در قعر این جدول به ترتیب افغانستان، عراق، سوریه، پاکستان، سومالی، یمن، منطقه تحت کنترل دولت خودگردان فلسطین، لیبی، نپال و کره شمالی قرار گرفته اند.

شهروندان افغانستان تنها به ۲۶ و عراق به ۲۸ کشور و منطقه می‌توانند بدون ویزا سفر کنند.

با ‘ضعیف‌ترین پاسپورت’ جهان به چه کشورهایی می‌توان بدون ویزا سفر کرد؟

امارات متحده عربی با دسترسی بدون ویزا به ۱۷۳ مقصد، جایگاه شانزدهم را به خود اختصاص داده است، در سال ۲۰۰۶ که نهاد هنلی برای اولین بار شروع به رتبه‌بندی پاسپورت‌ کشورها کرد، این کشور در رتبه ۶۲ قرار گرفت که فقط به ۳۵ مقصد بدون ویزا دسترسی داشت.

این کشور سال گذشته چندین توافق متقابل لغو ویزا را با کشورها منعقد کرد، از جمله توافق‌نامه تاریخی روابط رسمی با اسرائیل که به شهروندان این دو کشور اجازه دسترسی “بدون ویزا” به کشور دیگر را می‌دهد.

نهاد هنلی و پارتنر در ۱۶ سال اخیر پاسپورت کشورها را از نظر امکان سفر بدون ویزا به کشورها و مناطق مختلف ارزیابی و رتبه‌بندی می‌کند.

این نهاد گفته که فهرست ۱۹۹ گذرنامه را براساس داده‌های سازمان حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) و تحقیق خود این نهاد به ۲۲۷ مقصد سفر در دنیا رده بندی کرده است.

براساس آخرین تغییرات در مقررات ویزای کشورها و توافق‌های میان کشورها برای رفع ویزا و تسهیلات برای شهروندان کشورهای دیگر در نظر گرفته می‌شود.

قدرت پاسپورت کشورها یکی از چندین شاخص شرکت‌های مالی برای رتبه بندی ریسک کشورها برای سرمایه گذاری نیز در نظر گرفته می‌شود.

در سال جاری که شیوع کرونا محدودیت موقتی سفر برای کشورهایی با پاسپورت‌های معتبر را نیز ایجاد کرده، در این رتبه بندی لحاظ نشده است.